ΠΑΤΡΙΚΑΙ ΝΟΥΘΕΣΙΑΙ-ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΕΦΡΑΙΜ

[Silver]

=========================================================================================================================================================

( Γ΄ μέρος )[/b

]Δια τούτο να προσέχουμε τη συνείδησί μας, και να μη πράττουμε τίποτε χωρίς να είναι σε γνώσι του Γέροντος. Διότι τώρα μεν αναπαυόμαστε κάμνοντας το θέλημά μας, τώρα ευχαριστούμεθα σ’ αυτό, τώρα εκπληρώνουμε εκείνο που θέλει η καρδιά μας. Αλλά θα έλθη κάποια ώρα, θα έλθη κάποια στιγμή, που θα βρεθούμε μπροστά σε μια δύσκολη θέσι και κατάστασι, και τότε θα αναπολήσουμε μάσα μας την προτέρα μας ζωή και θα ζητήσουμε το χρόνο της μετανοίας και της διορθώσεως, αλλά θα είναι πλέον αργά! Τώρα που μπορούμε να τα διορθώσουμε, ας τα διορθώσουμε. Ας μη πράττουμε τίποτε χωρίς ευλογία. Κάποια μοναχή, γράφει το Γεροντικόν, πήγε στον κήπο και χωρίς ευλογία, πήγε και έφαγε ένα μαρούλι και μπήκε το δαιμόνιο μέσα της. Άρχισε τότε να κάνη σχέδια και σχήματα δαιμονισμένης. Φώναξαν τότε τον ηγούμενο, για να την κάνη καλά. Επιτίμησε ο Γέροντας το δαιμόνιο και του είπε: « Γιατί μπήκες στην αδελφή;» « Δεν φταίω εγώ λέγει το δαιμόνιο, ήμουν επάνω στο μαρούλι και με έφαγε!».
Σ’ αυτή τη μοναχή μπήκε το δαιμόνιο υποστατικώς, ενώ πράττοντας εμείς τέτοια ίδια έργα και θελήματα, μπαίνει το δαιμόνιο διαφορετικά, δια της ενοχής. Αυτό είναι χειρότερο, γιατί εκείνο το δαιμόνιο φανερώθηκε και τέλος πάντων υπέπεσε στην αντίληψι του Γέροντος και θεραπεύτηκε η μοναχή. Όταν όμως κάνωμε κάτι εν παραβάσει, το δαιμόνιον μένει και αυτό είναι το χειρότερο. Λέγουν οι Πατέρες: Δεν είναι σπουδαίο πράγμα να βγη το δαιμόνιο από έναν άνθρωπο, σπουδαιότερο είναι, να μπορέσουμε να βγάλουμε ένα δαιμόνιο πάθους. Ένας Άγιος μπορεί να βγάλη ένα δαιμόνιο, αλλά για να βγάλη ένα πάθος θέλει προσωπικόν αγώνα. Γι’ αυτό ακριβώς, να μη ματαιοπονούμε, να μη χάνουμε το χρόνο και πλανώμεθα, νομίζοντας ότι περιπατούμε το δρόμο της μοναχικής ζωής και ότι είμαστε στην υποταγή και επαναπαυόμεθα στην αυταρέσκεια αυτή, ενώ είμαστε παραβάτες. Και ίσως να μας ξεγελάη ο λογισμός, μάλλον η οίησι και να νομίζουμε ότι δεν είναι τίποτε αυτό, δεν πειράζει και το άλλο, ε, δεν είναι σπουδαίο πράγμα να κάνω και τούτο. Και όμως στην πραγματικότητα είναι παράβασι του θείου νόμου. Και μη ξεχνούμε, ότι εμείς μεν τον τροποποιούμε, αλλά ο νόμος του Θεού είναι άτρεπτος και αναλλοίωτος και σταθερός και μια μέρα θα τεθή σε εφαρμογή, όταν θα κρινώμεθα!

==========================================================================================================================================================

[Silver]

=========================================================================================================================================================
Λόγος τρίτος
Περί Υπακοής

( Α΄ μέρος )
Με την ταπείνωσι οι άγιοι Πατέρες κατόρθωσαν να φθάσουν σε μεγάλα σημεία χάριτος. Αλλά μήπως και ένας υποτακτικός δεν μπορεί να κατορθώση, να σημειώση μια τέτοια επιτυχία; Και βεβαίως μπορεί. Όταν κρατήση την σιωπή, τα πνευματικά, το αμέριμνο, όταν έχη ενδοστρέφεια και κάνη τακτικά ταμείο στον εαυτό του, θα προχωρήση οπωσδήποτε. Και εμείς κοντά στον Γέροντα ήμασταν υποτακτικοί. Είχαμε το διακόνημα, τον κόπο της ημέρας κ.λ.π. Με τον Γέροντα καθοδηγητή έμπειρο στις πορείες αυτές του Θεού και με την τάξι που είχαμε, ωρισμένοι πατέρες μπόρεσαν και γνώρισαν αυτά τα πράγματα, που οι νηπτικοί Πατέρες, μας έχουν αφήσει σαν μια ιερά παρακαταθήκη. Να αποφεύγωμε να ομιλούμε τα περιττά πράγματα. Στον κανόνα μας να είμαστε συνεπείς, στον εκκλησιασμό μας, επίσης να είμαστε συνεπείς. Να βρισκόμαστε στην εκκλησία και να ακούμε την ακολουθία, τη λειτουργία, τον εσπερινό. Στην τράπεζα όλοι μαζί, να έχωμε σε όλα μας τάξιν. Όπου τάξις, εκεί και ειρήνη, όπου ειρήνη, εκεί και ο Θεός. Όπου αταξία, εκεί και σύγχυσι, όπου σύγχυσι, εκεί και διάβολος. « Πάντα ευσχημόνως και κατά τάξιν γινέσθω» λέγει ο θείος Παύλος ( Α΄ Κορ. 14,40). Να εφαρμόζωμε ως υποτακτικοί την υπακοή μας. Να μη κάνωμε το δικό μας θέλημα. Το ίδιο θέλημα έβγαλε τους πρωτοπλάστους από τον παράδεισο. Η υποταγή του θελήματος του Χριστού στον Πατέρα Του, τους εισήγαγε πάλιν στον Παράδεισο και έτσι η υπακοή εθριάμβευσε. Παρήκουσε ο εωσφόρος στο Θεό. Υπερήφανα φαντάσθηκε, και ο Θεός τον απομάκρυνε από κοντά Του και έγινε ο διάβολος, που μας πολεμεί. Τα υπόλοιπα τάγματα έμειναν πιστά στην υπακοή του Θεού και βρίσκονται στη δόξα του Θεού. Και καθ’ ην στιγμήν ήσαν στη φύσι ευμετάβλητοι άγγελοι, έγιναν κατά χάρι αδιάπτωτοι, διότι εγνώρισαν τόσα πράγματα με τη πτώσι του εωσφόρου και του ανθρώπου και γι’ αυτό τώρα είναι αδιασάλευτοι στην υπακοή του Θεού.

==========================================================================================================================================================

[Silver]

=========================================================================================================================================================
( B΄ μέρος )

Πόσο κακό πράγμα είναι το θέλημα του ανθρώπου, διότι κρύβει εγωϊσμό, υπερηφάνεια, φιλαυτία και τόσα άλλα. Γι’ αυτό ο υποτακτικός απαλλασσόμενος από το ίδιο θέλημα, απαλλάσσεται από τα πάθη. Ο Χριστός υπήκουσε μέχρι σταυρικού θανάτου, δηλαδή τελείας νεκρώσεως του ιδίου θελήματος. Εάν ο Χριστός, ανθρωπίνως δεν έκαμνε υπακοή, δεν έκοβε το δικό του θέλημα, ο άνθρωπος δεν θα εσώζετο! Όπως ακριβώς δεν σώζεται και ο άνθρωπος εκείνος, που κρατά το θέλημά του και κάνει εκείνο που θέλει αυτός. Τι σημαίνει απάρνησι του ιδίου θελήματος; Το ίδιο θέλημα το κάνω πέρα, το αρνούμαι, το απαρνούμαι. Δεν έχω καμμία σχέσι μαζί του. Μόνον όταν ο υποτακτικός φθάση στο σημείο αυτό, να απαρνηθή κατά τέτοιο τρόπο το θέλημά του, τότε και μόνο απαλλάσσεται από τα πάθη. Όσον εγκαταλείπει το ίδιο θέλημα, τόσο γνωρίζει ελάφρυνσι από την ενόχλησι των παθών. Εάν ο υποτακτικός γνωρίση στην πράξι το «ευλόγησον», και το «νάναι ευλογημένον», αυτός ο υποτακτικός θα στεφανωθή με αμάραντο στέφανο στον ουράνιο κόσμο. Όπου ο υποτακτικός έβαλε το θέλημά του, εκεί έβαλε δηλητήριο και δεχόμενος δηλητήριο αυτοδηλητηριάζεται. Και λάθος να του δοθή μια εντολή, όμως για την υπακοή που θα κάνη, ο Θεός θα ευλογήση… Ένας υποτακτικός έκανε τόσο απερίεργη υπακοή, που ο Γέροντας του έλεγε και πήγαινε και έκλεβε διάφορα πράγματα από τα κελλιά των αδελφών και του τα έφερνε! Ο Γέροντας τα έπαιρνε και τα έδινε πίσω και ποτέ δεν τον πείραξε ο λογισμός να του ειπή: « Μα τι είναι αυτό που μου κάνει ο Γέροντας; Με προτρέπει, με μαθαίνει να κλέβω; Να μου γίνη μια συνήθεια κατόπιν το κλέψιμο;». Σκέφθηκε και είπε: « Εγώ υπακούω, τώρα τι είναι αυτό που κάνω, δεν ξέρω. Ένα ξέρω, ότι υπακούω».

=========================================================================================================================================================

[Silver]

=========================================================================================================================================================

( Γ΄ μέρος )

Πήγε κάποιος και υποτάχθηκε σ’ ένα Γέροντα που είχε συνοδεία. Του λέγει ο Γέροντας: « Αφού θέλεις να κοινοβιάσης μέσα στην συνοδεία μου, σου δίνω εντολή, να μη βγάλης ούτε μια λέξι, να γίνης κατά Χριστόν μουγγός»! Αυτός είπε: « Να είναι ευλογημένον». Αφού έκανε ένα χρονικό διάστημα στη συνοδεία αυτή, ο Γέροντας είδε ότι δεν τον ωφελεί η συνοδεία του και ότι δεν τον συμφέρει μέσα σ’ αυτή να ζήση, του λέγει μια μέρα: « Θα σε στείλω σ’ έναν άλλο Γέροντα, σ’ ένα άλλο μοναστήρι», και δίνοντάς του ένα σημείωμα του ξαναλέγει: «Πήγαινε στο τάδε μοναστήρι και δώσ’ το αυτό στον ηγούμενο και μείνε εκεί». Παίρνει ο ηγούμενος το γράμμα, ήταν ένα συστατικόν γράμμα που έλεγε: «Σας παρακαλώ, Γέροντα, κρατήστε αυτόν τον αδελφό, είναι καλός μοναχός κ.λ.π.». Τον κράτησε. Μετά ένα διάστημα, ο μοναχός αυτός πέθανε, αλλά την σιωπή δεν την έλυσε.
Μετά το θάνατό του, γράφει ο δεύτερος Γέροντας προς τον πρώτο: «Αν και άλαλο αδελφό μου έστειλες, εν τούτοις ήταν ένας σωστός Άγγελος!». Τότε απαντά ο πρώτος προς τον δεύτερο: «Δεν ήταν κατά φύσι άλαλος, αλλά φυλάττων εντολή παρέμεινε άλαλος!» Και θαύμασε ο δεύτερος Γέροντας τη δύναμι αυτού του αδελφού, πως τήρησε τόσο καλά και άριστα την εντολή του πρώτου του Γέροντος! Θέλω να ειπώ, ότι η τελεία εγκατάλειψι του ιδίου θελήματος, είναι αγιότης.

========================================================================================================================================================

[Silver]

=========================================================================================================================================================

( Δ΄ μέρος )

Πολλές φορές σκέπτομαι και λέγω: ένας τέλειος υποτακτικός, πόσον θα τιμηθή από τον Χριστόν, τον πρώτο υποτακτικό! Και πως είναι δυνατόν, τους τελείους υποτακτικούς ο Χριστός να μη τους πάρη μαζί Του, στη συνοδεία Του, όπου θα βλέπουν το πρόσωπο Του αιωνίως, όπως ακριβώς το γράφει στην Αποκάλυψι ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος και Ευαγγελιστής. Εμείς οι σημερινοί μοναχοί κρατούμε πολύ σφικτά και αδιάσπαστα το ίδιο θέλημα. Και έτσι δεν μπορούμε να προχωρήσωμε πιο πάνω. Δεν λέμε το «ευλόγησον» και το «να είναι ευλογημένον», αλλά λέμε: «Όχι αυτό, έτσι το άλλο κ.λ.π.», και έτσι ρίχνουμε δηλητήριο στον εαυτό μας, στη ζωή μας. Και γι’ αυτό δεν έχομε την πρόοδο των καλών μοναχών. Διαβάζομε στα βιβλία, στους Πατέρες, για ωρισμένους αγίους υποτακτικούς: Σκέψου, έβαλε ο ηγούμενος μέσα στο κελλί, του υποτακτικού το βόδι και του χαλούσε τα νήματα, τον αργαλειό, τόσα χρόνια! Και εκεί μέσα βέβαια, πόσα και πόσα δεν θα του έκανε το βόδι. Δεν θα είχε καθόλου ησυχία! Παρά ταύτα όμως, ουδέποτε του πέρασε λογισμός, όπως έλεγε στον αββά Παφνούτιο: «Ποτέ, αββά, δεν μου πέρασε λογισμός κακός για τον προεστώτα μου, γιατί έβαλε μέσα στο κελλί μου το βόδι. Αλλά μια και το έβαλε, ξέρει αυτός και τελείωσε η υπόθεσι». Ο ίδιος δεν είχε δικό του λογισμό. Ο λογισμός, του Γέροντος ήτο και δικός. Γι’ αυτό λέμε: Εάν δεν έχωμε πνευματική υπακοή, δεν έχομε κατορθώσει απολύτως τίποτε. Όταν δεν θέλωμε αυτό, που θέλει ο προεστώς, δεν είμεθα στην ουσία υποτακτικοί, δεν έχομε πνευματικήν υπακοή. Έστω και αν κάνωμε την κατά πράξι υπακοή, θα είναι σα να είμαστε άνθρωποι με σώμα χωρίς ψυχή. Αν είναι δυνατόν να λογισθή ποτέ άνθρωπος με οντότητα, μόνον με σώμα, πράγμα απαράδεκτο στη λογική. Ακριβώς και στην πνευματική λογική είναι απαράδεκτον να λέγεται υποτακτικός, μόνον ο κατά πράξι και κατά διακόνημα έχων υπακοή. Πρέπει πρωτίστως να έχη ψυχή, να έχη την πνευματική υπακοή. Να λέγη: Ό, τι ακριβώς πιστεύει, φρονεί, σκέπτεται, λογίζεται, αποφασίζει ο προεστώς, και εγώ σκέπτομαι, λογίζομαι και αποφασίζω.

=========================================================================================================================================================

[Silver]

=========================================================================================================================================================

( E΄ μέρος )

Ο άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος δέχθηκε την άνωθεν ευλογία για την υπακοή και μόνον. Είναι ένα παράδειγμα τόσον πολύ δυνατό και φανερό. Εκείνος ο υποτακτικός, που είχε Γέροντα τον άγιο Παϊσιο, όταν του είπε μια μέρα: «Παιδί μου, πήγαινε να πιης νερό από εκείνη τη λεκάνη κ.λ.π.», είπε με το λογισμό του: «Αντί να μου ειπή ο Γέροντας, πήγαινε να πιης από το σταμνί, από τη βρύση, μια και ήρθα από το διακόνημα κουρασμένος, ιδρωμένος, μου λέγει να πιω από αυτό το απόπλυμα, που είναι μέσα στη λεκάνη!» Έβαλε το δικό του λογισμό και απέτυχε της μεγάλης επιτυχίας! Μετά εσκέφθη: «Δεν πάω να πιω;» αλλά δεν βρήκε καθόλου νερό. Του λέγει τότε ο αββάς Παϊσιος: «Ταλαίπωρε, ξέρεις εκείνο το απόπλυμα τι ήταν; Ήταν το απόπλυμα από τα πόδια του Χριστού!». Από τότε του ήρθε πνεύμα λύπης και προσπαθούσε να τον παρηγορήση ο αββάς Παϊσιος, αλλά που παρηγοριά. Έφθασε σε σημείο, να μην έχη καθόλου ειρήνη. Τότε του λέγει μια φορά ο άγιος, μια και δεν ημπορούσε να ειρηνεύση και να παραμείνη κοντά του: «Πήγαινε στο τάδε μέρος. Υπάρχουν εκεί τρεις τάφοι, και σ’ ένα από αυτούς ( του υπέδειξε κάποιον ), κάνε μια προσευχή και άκουσε τι θα σου ειπή…». Έτσι και έγινε, ακούει φωνή να του λέγη: «Να πας πίσω στο Γέροντάς σου και να κάνης υπακοή». Αλλά αυτός πλέον είχε ναυαγήσει εσωτερικά, είχε πάθει τέτοιες ρωγμές το σπίτι της ψυχής του, που δεν μπορούσε πλέον να τις ξανακλείση. Γι’ αυτό και μέχρι το τέλος της ζωής του πέρασε ταλαντευόμενος και κλυδωνιζόμενος στην υπακοή κοντά στον αββά Παϊσιο.
Ο μεν Συμεών ο νέος Θεολόγος θριαμβεύσας κατά του ιδίου θελήματος, πήρε την άνωθεν θεολογία για τη τελεία του υπακοή. Και ο άλλος κάνοντας το ίδιο θέλημα, έμεινε εκτός υπακοής και χάριτος.
Αυτά είναι ελάχιστα παραδείγματα βέβαια, διότι εάν γράφονταν όσα οι πατέρες εκείνοι, οι άριστοι υποτακτικοί, έκαναν, θα ημπορούσαν ολόκληροι τόμοι από βιβλία να γράφουν. Σαν καθρέφτες είναι αυτά τα παραδείγματα, που ημπορούμε να δούμε τον εαυτό μας μέσα και να δούμε εμείς τι μορφή έχομεν…
Ο Θεός να μας βοηθήση να συνέλθη έκαστος, να δούμε τον εαυτό μας, κατά πόσον έχουμε απαρνηθή το ίδιο θέλημα. Ας αγωνισθούμε να απογυμνωθούμε από αυτό το δηλητήριο, δια να μπορέσουμε να ζήσουμε κατά Θεόν και όπως ο Θεός θέλει και όπως το επάγγελμα το μοναχικό απαιτεί από μας.

=========================================================================================================================================================

[Silver]

=========================================================================================================================================================
Β) Περί Πίστεως, Τιμής και Αγάπης προς τον Γέροντα.

1η επιστολή.
Κρατείτε μετ’ επιστήμης και επιμελείας την πίστιν και την αγάπην προς τον πνευματικόν σας οδηγόν, διότι εδώ έγκειται η ζωή και ο θάνατος της ψυχής. Μη λυπήτε τον εν Χριστώ πατέρα σας, εάν θέλετε να ιδήτε πρόσωπον Θεού, εκείνος που τον λυπεί να ηξεύρη ότι λυπεί τον Χριστόν, και πως θα ίδη τον Χριστόν, όταν αποθάνη;

2α επιστολή.
Πιστεύω, παιδί μου, ότι θα κάμνης περισσότερα από όσα σε συμβουλεύω και τότε θα ιδής πόσον καλά θα αισθάνεσαι! Ποτέ να μην επιτρέπης εις τον εχθρόν να σε προσβάλη με κακούς λογισμούς κατά του Γέροντός σου, διότι αυτοί είναι φίδια γεμάτα δηλητήριον. Έσο προσκεκολλημένος ολοκληρωτικώς προς τον Γέροντάς σου, αυτόν θα ακούς, ωσάν τα λόγιά του να είναι από τον Χριστόν λαλούμενα. Η αγάπη, ο σεβασμός και η τελεία υπακοή εις τον Γέροντα φέρνουν την ανάπαυσιν αυτού, αναπαύοντας τον Γέροντα αναπαύεις τον Θεόν, ό,τι κάμνεις εις τον Γέροντα, εις τον Θεόν το κάμνεις.

3η επιστολή.
Δεν αμφιβάλλω, παιδί μου, δια τίποτε από ό,τι σου συμβαίνει. Ένα γνήσιον πνευματικόν τέκνον έτσι αγαπά τον πατέρα του, που πνευματικά το εγέννησε δια της χάριτος του Θεού. Εύχομαι ο Χριστός μας, να γεμίζη πάντα την καρδιά σου με την θεϊκήν αγάπην Του, που πραγματικά ανακαινίζει τον Χριστιανόν πιστόν.

=========================================================================================================================================================